JĘZYK POLSKI IV SZKOLA PISANIA
BUDOWA I INTERPRETACJA UTWORU LITERACKIEGO - POJĘCIA
WERS – wiersz składa się z wersów, a wers to jedna linijka tekstu.
ZWROTKA (STROFA) – zwrotkę tworzy kilka wersów.
EPITET – to wyraz, który w tekście literackim jest określeniem rzeczownika np. opisuje cechy opisywanych osób.
NASTRÓJ UTWORU – to uczucia i wrażenia, które towarzyszą osobie mówiącej w wierszu.
OŻYWIENIE – to nadanie przedmiotom, pojęciom i zjawiskom cech istot żywych.
CHARAKTERYSTYKA FORM PISEMNYCH
LIST
List, to pisemna wypowiedź skierowana do konkretnej osoby. Jeśli jest to list do kogoś z rodziny, przyjaciół albo znajomych to jest to list prywatny. Dzisiaj popularna formą jest sms, e-mail lub wiadomość w odpowiedniej aplikacji.
Co zawiera list prywatny?
Zwrot do adresata, np. Cześć Bartek!, Kochana Mamo!
Powód napisania listu, np. Bardzo się za Toba stęskniłem lub Dawno nie pisałyśmy do siebie, ponieważ miałam dużo nauki w szkole
Zwroty grzecznościowe końcowe, na pożegnanie, np. Pozdrawiam Cię serdecznie, Uściski dla całej rodziny
PS czyli postscriptum używa się w momencie, gdy zakończyliśmy pisać list, a chcielibyśmy jeszcze coś ważnego dodać ponieważ zapomnieliśmy o czymś. Po dopisaniu informacji już nie podpisujemy się ponownie.
Co to jest dialog?
To rozmowa dwóch lub więcej osób na określony temat.
Przydatne słowa
Czasowniki: oznajmił, obiecał, szepnął, odrzekła, poprosił odezwała się, powiedział, zapytał, rzekła, krzyknął, jęknął, dodała, wydusiłam (z siebie), wtrąciłem, zagadnął, stwierdził, nalegał, przyrzekł.
Sformułowania: Rozumiem, że…, Wydawało mi się, że chcesz powiedzieć…, Według Ciebie…, a więc twoim zdaniem …, Jeśli dobrze cię rozumiem…, Zrozumiałem to w ten sposób, że…, czyli uważasz, że…
Opowiadanie to przedstawienie po kolei przebiegu powiązanych ze sobą wydarzeń.
Przydatne słowa
Określenie porządkujące zdarzenia i czynności w czasie:
Kiedy, najpierw, pewnego dnia, potem, wówczas, po chwili, wreszcie, wtedy, na koniec, ostatecznie
Wyrazy wskazujące na szybki przebieg wydarzeń: szybko, błyskawicznie, zaraz, nieoczekiwanie, natychmiast, tymczasem, po chwili, znienacka, niespodziewanie, raptem.
Czasowniki: zdarzyło się, działo się, przytrafiło się, nastąpiło, okazało się, miało miejsce, działo się, zaszło.
Co nazywamy opisem postaci?
Wypowiedź, w której przedstawiamy charakterystyczne cechy wyglądu oraz sposoby zachowywania się danej osoby.
Przydatne słowa używane w opisie postaci
Sylwetka: zgrabna, smukła, wyprostowana, szczupła
Figura: drobna, masywna, barczysta
Twarz: pociągła, okrągła, owalna
Cera: blada, rumiana, piegowata
Jak napisać życzenia lub pozdrowienia?
Przykłady zwrotów do adresata: Cześć Marcinie!, Drogi Dziadku!, Kochana Mamo!, Kochany Tato!
Sformułowania występujące w treści pozdrowień lub życzeń: serdeczne, gorące, szczere, najserdeczniejsze, z okazji, w dniu, z wycieczki, z wakacji, z wędrówki, moc, dużo, wiele, co niemiara
Zwroty pożegnalne: pozdrawiam, uściski, ucałowania
Czasowniki: życzę, składam, przesyłam, ślę
Jak napisać kartkę z życzeniami?
Jak napisać list prywatny?
Przykłady zwrotów do adresata: Cześć Marcinie!, Droga Magdo!, Kochana Mamo!, Kochany Tato!, Kochana Babciu!
Powody napisania listu: Bardzo się za Tobą stęskniłam; Dawno nie miałam od Ciebie znaku życia; Ostatnio przypomniałem sobie o naszych wspólnie spędzonych chwilach; Mam teraz więcej czasu, a już dawno się nie kontaktowałyśmy.
Pożegnalne zwroty grzecznościowe: Ściskam Cię mocno, Pozdrawiam serdecznie, Uściski dla całej rodziny, Przesyłam całusy, Do zobaczenia niebawem, Pozdrów ode mnie siostrę.
Jak napisać list prywatny?
Przydatne słowa
Skróty używane przy sporządzaniu notatek: ok. (około), np. (na przykład), m.in. (między innymi), jw. (jak wyżej), wg (według), nr (numer), r., (rok), w. (wiek), m (metr).
Zapamiętaj!
Tego typu skróty piszemy małą literą.
Jak sporządzić notatkę?
Zapisujemy tylko najistotniejsze infor
Ogłoszenie to forma wypowiedzi, które najczęściej jest drukowane i wyklejane na ulicach bądź w gazetach czy Internecie. Ogłoszenie piszemy wtedy, kiedy chcemy coś sprzedać, oddać, zamienić lub gdy ktoś coś zgubił albo znalazł.
Przydatne słowa
Przydatne słowa: sprzedam, zamienię, oddam, poszukuję, oddam w dobre ręce, wynajmę, zamienię
Jak napisać ogłoszenie?
W opisie przedmiotu zamieszczamy informacje o kształcie, barwie wielkości danej rzeczy, z jakiego materiału został wykonany. Należy dany przedmiot opisać z wszystkimi szczegółami tak, aby czytelnik z łatwością mógł sobie wyobrazić opisywany przedmiot.
Przydatne słowa używane w opisie przedmiotu
materiał: drewniany, szklany, metalowy, skórzany, jedwabny, z gliny, z papieru
wielkość: duży, mały, niewielki, krótki, ogromny, długi, krótki
kształt: kanciasty, okrągły, obły, podłużny, owalny, kwadratowy
kolor: jasnego lub ciemnego koloru, w kolorach tęczy, w kolorach pastelowych, jaskrawy, czarno-biały, ciemnogranatowy, purpurowy, miodowy
powierzchnia: miękka, chropowata, szorstka, gładka, twarda, puszysta, przyjemna lub nieprzyjemna w dotyku
zapach: ładny, brzydki, ostry, świeży, drażniący, przyjemny, słodki, odpychający
ocena: przypomina, wydaje się, wyróżnia się, zwraca uwagę, charakteryzuje się, przypomina, zachwyca, cieczy oczy, kojarzy się
Plan wydarzeń najlepiej kolejno wypisać w punktach. W ten sposób łatwiej jest opowiedzieć o przeczytanym tekście lub napisać na jego temat wypracowanie. Rozróżniamy dwa rodzaje planów wydarzeń:
plan ramowy (tylko najważniejsze wydarzenia)
plan szczegółowy (obejmuje również zdarzenia te mniej istotne)
Przydatne słowa używane w opisie planu wydarzeń
Przykładowe czasowniki i utworzone od nich rzeczowniki:
Podziękowanie to wyrażenie wdzięczności w formie ustnej albo pisemnej.
Przydatne słowa
wprowadzenie:
Pragnę wyrazić wdzięczność za…, Zwracam się z podziękowaniem…, Składam Państwu podziękowania za…, Chciałbym podziękować Ci za…, Proszę przyjąć serdeczne podziękowania za…
Powód składania podziękowań: za trud włożony w…, za wsparcie…, za pomoc w…, za udział…, za zorganizowanie..., za umożliwienie…
Powód składania podziękowań (jak?): mocno, bardzo, gorąco, uprzejmie, osobiście, serdecznie, z całego serca, w imieniu wszystkich
Sformułowania grzecznościowe kończące podziękowanie: z wyrazami szacunku, z wyrazami uznania, z wyrazami wdzięczności
Jak zapisać podziękowanie?
Co to jest zaproszenie?
To forma wypowiedzi, której celem jest zachęcenie innych osób do udziału w jakimś wydarzeniu np. w uroczystości urodzinowej.
Przykładowe słowa:
Zwroty do adresata: Szanowni Państwo, Moi Drodzy, Drogi Tomku, Droga Ado
Sformułowania: serdecznie zapraszam, będzie nam niezmiernie miło, mam zaszczyt zaprosić, miło mi zaprosić, gorąco zapraszamy, zapraszamy serdecznie, prosimy o przybycie, liczymy na Państwa obecność, prosimy o wzięcie udziału
Jak napisać zaproszenie?
